MM logo white (1)
MM logo red
Er is geen beschrijving van de afbeelding

Op zoek naar een statief? Wij geven je advies

Julia23 SEPTEMBER 2024
Een fotograaf met rugzak en statief maakt een foto van een berglandschap bij zonsopgang.

Het statief is een van de belangrijkste foto- en filmaccessoires. Het helpt je stabiele opnamen zonder trilling te maken, maar komt ook bij andere toepassingen van pas. Waar moet je op letten? Wij helpen je op weg.

1. Het nut van een statief: wanneer gebruik je er een?

Een fotograaf met rugzak maakt een foto met een statief bij zonsondergang boven een landschap. De lucht is blauw met roze tinten.

Staat je fotocamera op een statief, dan hoef je je geen zorgen te maken dat trilling van de camera voor onscherpe opnamen zorgt. Voorwaarde is wel dat je een statief kiest dat stevig genoeg is voor de apparatuur die je gebruikt.

Wil je met lange sluitertijden werken, dan heb je zeker een statief nodig. Denk aan opnamen bij weinig licht (nacht, schemering). Maar ook overdags kan statiefgebruik noodzakelijk blijken. Ga je op een bewolkte dag met een telelens aan de slag, dan is de kans groot dat je op sluitertijden uitkomt die bij fotograferen uit de hand tot trillingsonscherpte kunnen leiden. Beeldstabilisatie in camera of lens helpt wel, maar heeft ook z'n grenzen.

Gebruik van een statief geeft maximale zekerheid voor scherpe foto's zonder trilling. Door een statief te gebruiken heb je ook alle vrijheid kleine diafragma's (hoge f-waarden) te kiezen, zodat je foto's met maximale scherptediepte kunt maken. Het statief zorgt ervoor dat het dan niet erg is als je op een lange sluitertijd uitkomt. Een statief is ook noodzakelijk als je een serie foto's met een vaste camerapositie wilt maken, bijvoorbeeld als je een serie groepsfoto's wilt maken met steeds dezelfde achtergrond. Veel amateurvideo's zijn schokkerig en onrustig: onaangenaam om terug te kijken. Filmen vanaf statief geeft je opnamen een professionele uitstraling.

Bekijk alle statieven

2. Welke soorten statieven zijn er?

Een jongen staat buiten en bedient een camera op een zwart statief, met groen blad op de achtergrond.

Driepootstatief of tripod

De poten van een driepootstatief of tripod zijn uitschuifbaar. Meestal heeft een poot drie of meer segmenten. Door de poten uit veel korte segmenten samen te stellen kan een fabrikant een statief extra compact maken.

De meeste driepootstatieven hebben een verstelbare middenzuil, waarmee je de hoogte van de camera exact kunt regelen. Meestal kun je de middenzuil ook onderstboven in het statief plaatsen. Daarmee komt de camera vlak boven de grond, handig voor macrofoto's. Soms is de middenzuil ook kantelbaar, wat bij macrofotografie ook van pas kan komen.

Bekijk alle tripods
Een vrouw staat voor een camera op een statief, met een softbox en een bakstenen muur als achtergrond. Ze draagt een roze vest en blauwe jeans.

Eenpootstatief of monopod

Het eenpootstatief wordt vooral gebruikt bij zware, lange teleobjectieven. Het fungeert als steun: je hoeft het gewicht van de camera/lenscombinatie dan niet te dragen, waardoor de kans op trillingsonscherpte in de foto aanzienlijk minder wordt. Met een eenpootstatief ben je veel sneller en flexibeler dan met een driepootstatief. Het wordt veel gebruikt voor sport- en natuurfotografie.

Bekijk alle monopods
Een camera op een statief, met gele hekken aan de zijkanten tegen een bewolkte lucht.

Tafelstatief

Tafelstatieven zijn compact en licht. Ze zijn bruikbaar als er een oppervlak beschikbaar is waarop ze kunnen worden geplaatst, zoals een tafel of een muurtje. Door hun compacte bouw zijn ze vooral geschikt voor compactcamera's en kleine systeemcamera's. Een variant is de Gorillapod, waarvan de pootjes buigbaar zijn. Dit statief kun je gebruiken als tafelstatief, maar je kunt het ook vastklemmen op een buis, een tak, een hek of iets dergelijks.

Bekijk alle tafelstatieven
Een groep van zes lachende mensen in zwemkleding maakt een selfie met cocktails bij een zwembad op een zonnige dag.

Selfiestick

Met de selfiestick kun je je camera op enige afstand van jezelf houden, zodat ook je omgeving of de mensen om je heen op de foto komen. Sommige selfiesticks zijn voorzien van een draadloze afstandsbediening voor je smartphone. Er zijn selfiesticks met een schroefaansluiting voor een camera, maar ook modellen die primair bedoeld zijn voor een actioncam met GoPro-koppeling. Soms is beide mogelijk. Voor gebruik van een smartphone is een klem nodig, die soms wordt meegeleverd.

Bekijk alle selfiesticks

3. Kies je statief: waar kun je op letten bij aankoop?

Belastbaarheid en constructie

Fabrikanten geven vaak op wat het maximale gewicht is waarmee je een statief kunt belasten. Voor een goede stabiliteit en demping van trillingen is het belangrijk minimaal een paar honderd gram onder die maximale belastbaarheid te blijven. Hoe dikker de statiefpoten, des te minder kunnen ze doorbuigen en des te beter dempen ze trillingen.

Minimale en maximale hoogte

Maak je vaak gebruik van een statief, dan is het belangrijk dat het statief je camera zo hoog brengt dat je rechtop kunt fotograferen. Ideaal is het als daarbij de middenzuil niet geheel uitgeschoven hoeft te worden. De hoogste stabiliteit wordt bereikt als de middenzuil omlaag blijft.

Bij veel statieven kun je de poten wijd uitzetten. Daarmee kun je laag bij de grond fotograferen, wat handig is voor macrofotografie. Soms is het ook mogelijk een lage camerapositie te bereiken door de middenzuil omgekeerd in het statief te monteren.

Materiaal

Voor de poten wordt gebruik gemaakt van aluminium of carbon. Aluminium is licht en sterk, de prijs is laag. Het duurdere carbon is duidelijk lichter. Bovendien is het stijver en dempt het trillingen beter. Vooral bij de grotere statieven is het gewichtsvoordeel van carbon groot.



4. Verstelling en bevestiging: welke statiefkoppen en koppeladapters zijn er?

Een zilverkleurig metalen ministatief staat op een witte achtergrond. Het statief heeft drie poten met zwarte uiteinden.

Balhoofd

Voor fotografie is het balhoofd de meest toegepaste statiefkop. Een balhoofd is gebaseerd op een kogelgewricht. Je kunt er je camera snel mee in de gewenste stand zetten. Hoe groter de kogel, des te beter is de kop geschikt voor grotere/zwaardere camera/lenscombinaties. Grotere koppen zijn vaak voorzien van een mogelijkheid de frictie te regelen, wat de precisie en het gebruikscomfort verhoogt.

Een zwarte Manfrotto videokop met twee draaiknoppen en een snelkoppelingsplaat, tegen een witte achtergrond.

Driewegkop

Bij de driewegkop zijn alle verstelrichtingen separaat instelbaar met een eigen hendeltje. Zo'n kop is vooral handig als precisie de hoogste prioriteit heeft en snelheid op de tweede plaats komt. Ideaal voor macrofotografie bijvoorbeeld.

Zwarte camerakop met handgreep, gebruikt voor het stabiliseren van camera's. Het staat op een witte achtergrond.

Videokop

Een videokop of ‘pan & tilt head’ heeft een lange panoramahendel, die het mogelijk maakt de camera tijdens het filmen gelijkmatig te bewegen. Om de beweging tijdens het filmen zo vloeiend mogelijk te laten gaan is soms een dempingseffect ingebouwd. De videokop is minder geschikt voor fotografie, omdat de zijdelingse verstelmogelijkheid beperkt is.